Język norweski

Norweski - gramatyka

Foto: archiwum

Norwegia jest krajem zupełnie przedziwnym jeśli chodzi o język. Uwagę zwraca nie tylko sama wymowa, przypominająca niektórym język angielski słuchany od tyłu, ale także fakt, że nie ma jednej obowiązującej wersji norweskiego.


Wariant języka jakiego naucza się poza granicami Norwegii to Bokmål. Przy podstawowej znajomości angielskiego lub niemieckiego nauka norweskiego nie jest trudna, kłopoty sprawić może jedynie przyswojenie odpowiedniej wymowy, która znacznie różni się do polskiej. Pomóc w tym może wsłuchiwanie się w brzmienie wymowy oryginalnej i próba jej naśladowania.

Samogłoski

Na początku problemy może też sprawić rozróżnienie samogłosek długich i krótkich, co jest o tyle ważne, że wpływa na znaczenie wyrazów. Np. [tak] (krótkie) i [t:ak] (długie) oznaczają odpowiednio „dziękuję” (w zapisie takk) oraz „dach”, lub „sufit” (w zapisie tak).

Akcent

Drugą ważną rzeczą w przyswojeniu norweskiej wymowy są akcenty wyrazowe. Słuchając norweskiej konwersacji ma się wrażenie, że Norwegowie „śpiewają”, bowiem norweski należy do języków, w których wyróżnia się zarówno akcent dynamiczny (nacisk) jak i akcent muzyczny (ton).

Alfabet

W alfabecie norweskim poza zwykłymi samogłoskami i spółgłoskami występują samogłoski: å, ø, i æ (wymawiane jak „o” oraz połączone „oe” i „ae”). Spółgłoski c, q, w, x oraz z pojawiają się w norweskich wyrazach, ale tylko mających obce pochodzenie.

Rodzaje

W języku norweskim występują trzy rodzaje gramatyczne męski, żeński i nijaki. Każdy rzeczownik wymaga użycia rodzajnika. Może to być rodzajnik nieokreślony en (męski), ei (żeński) lub et (nijaki) stojący przed rzeczownikiem, np. en gutt = chłopiec, ei jente = dziewczyna,  et barn = dziecko lub rodzajnik określony, który stawia się na końcu rzeczownika gutten = chłopiec (konkretny),  jenta = dziewczyna (konkretna),  barnet = dziecko (konkretne). Ciekawostką jest, że nie we wszystkich wariantach języka norweskiego odróżnia się rodzaj żeński. W Bokmål rzeczownik żeński otrzymuje z reguły rodzajnik en zamiast ei, i w ten sposób tworzy się tzw. rodzaj wspólny, męski i żeński (felleskjønn), przeciwstawiony rodzajowi nijakiemu et.

Liczba mnoga

Nieokreśloną formę liczby mnogiej tworzy się zwykle poprzez dodanie końcówki e lub er, w ten sposób powstaje gutter = chłopcy,  jenter = dziewczyny. Wyjątkiem są rzeczowniki jednosylabowe rodzaju nijakiego które nie mają końcówki, na przykład barn = dzieci.

 

Szyk zdania

Język norweski, w odróżnieniu od polskiego, nie zna przypadków co znakomicie ułatwia jego naukę. Polskim przypadkom odpowiadają odpowiednie przyimki, np. hovedstaden i Norge = stolica Norwegii, sykkel av Terje = rower Terjego. Ważną rolę odgrywa szyk zdania, składający się z podmiotu, orzeczenia i dopełnienia bliższego, np. Terje har en sykkel = Terje ma rower. Odwrócenie szyku na En sykkel har Terje, powoduje zmianę znaczenia na ”rower ma Terjego”.

Łączenie wyrazów

Dość często zdarza się, że kilka wyrazów należy wymawiać razem, nie oddzielając ich od siebie, np. Vær så godt = proszę, wymawia się w praktyce jako jeden wyraz.

Formy grzecznościowe

Norwegowie podobnie jak Anglicy nie mają w przeciwieństwie do Polaków problemu ze zwracaniem się do osób nieznanych. Fala liberalizmu i równości w latach 60. spowodowała spore zmiany w języku i forma grzecznościowa De (odpowiednik niemieckiego Sie) została zastąpiona przez mniej oficjalne du. Do dziś jednak można usłyszeć starszych ludzi zwracających się tak do osób, których dobrze nie znają. Forma ta bywa też używana w sytuacjach formalnych, dla podkreślenia dystansu wobec rozmówcy. Forma De odnosi się zarówno do pojedynczej osoby, jak i grupy osób.

Jechać z biurem czy na własną rękę?
Jechać z biurem czy na własną rękę?
Tanie podróżowanie po Norwegii
Tanie podróżowanie po Norwegii
Samolotem do Norwegii
Samolotem do Norwegii
5 nieznanych fiordów Norwegii
5 nieznanych fiordów Norwegii
Wyjazd nad Geiranger. 7 dni za 2000 zł
Wyjazd nad Geiranger. 7 dni za 2000 zł
Lysefjord. Granitowy fiord
Lysefjord. Granitowy fiord
Rowerowy szlak Rallarvegen
Rowerowy szlak Rallarvegen
Co warto zobaczyć?
Co warto zobaczyć?
  • Last modified
    Artykuł aktualizowany: czwartek, 29 marzec 2018

Norwegofil logo RGB negatyw claim

Poznajmy się

  • O nas
  • Kontakt
  • Reklama
  • Facebook
  • Test Norwegofila
  • Te miejsca lubimy
  • Nasze przygody
  • Wakacje DIY
  • Start
  • Dokąd jechać
    • Nasze ulubione miejsca
    • Norwegia Zachodnia
    • Norwegia Wschodnia
    • Norwegia Północna
    • Norwegia Południowa
    • Najpiękniejsze trasy
  • Co robić
    • Aktywny wypoczynek
    • Wyjazd na 3-6 dni
    • Wyjazd na 7-14 dni
    • Zorza polarna
    • Top listy atrakcji
    • Nasze przygody
  • Zaplanuj podróż
    • Informacje praktyczne
    • Podróż do Norwegii
    • Transport w Norwegii
    • Samochodem po Norwegii
    • Podróż na każdą kieszeń
    • Noclegi
    • Praca
  • O Norwegii
    • Okiem Norwegofila
    • Fakty
    • Przyroda
    • Ludzie i tradycje
    • Kultura
    • Historia
    • Język norweski
  • box